Hyman Rickover


Hyman George Rickover, urodzony 24 grudnia 1899 roku w Makowie Mazowieckim, to postać niezwykle ważna w historii marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. Zmarł 8 lipca 1986 roku w Arlington w stanie Wirginia. Jego korzenie sięgają polskich Żydów, co dodaje znaczenia jego historii, związanej z amerykańskim bezpieczeństwem morskim.

Rickover nazywany jest często „ojcem atomowej marynarki wojennej”. Jego wkład w rozwój technologii jądrowej w marynarce był nieoceniony. Na początku swojej kariery, reprezentując amerykańską marynarkę, uczestniczył w programie Manhattan, który miał na celu opracowanie broni jądrowej.

Jako szef Naval Reactors Branch, pełnił kluczową rolę w zarządzaniu i rozwoju atomowych siłowni okrętowych aż do roku 1982. Współpraca z amerykańską Komisją Energii Atomowej była kolejnym aspektem jego kariery, gdzie znacząco wpłynął na rozwój technologii nuklearnej.

Hyman Rickover zapisał się w annałach jako najdłużej służący oficer w historii United States Navy. Jego postać budzi wiele emocji, co czyni go jednym z najbardziej kontrowersyjnych admirałów amerykańskiej floty.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Hyman Rickover, którego prawdziwe imię brzmiało Chaim Gdala, przyszedł na świat 24 grudnia 1899 roku w Makowie Mazowieckim, leżącym w Królestwie Polskim. Warto zauważyć, że w dokumentach szkolnych pojawia się również data 1898, co może budzić pewne wątpliwości. Jego rodzicami byli Abraham oraz Rachel Rickover, z domu Unger. Ciekawostką jest, że nazwisko „Rickover” pochodzi od miejscowości Ryki.

W wieku sześciu lat, w następstwie pogromów z 1905 roku, Hyman, w towarzystwie matki oraz siostry Feigele, postanowił emigrować do Nowego Jorku, gdzie przebywał już jego ojciec. Z czasem rodzina przeniosła się do Chicago. Wychowanie, które otrzymał, odbywało się w ubogiej, lecz nie slumsowej okolicy. Mimo trudności, młody Rickover wybitnie odznaczał się ambicją i determinacją, starając się zdobyć wykształcenie ponad poziom podstawowy.

Podczas nauki w szkole średniej pracował jako goniec w Western Union, oddając się w wolnych chwilach nauce. Okres I wojny światowej, a zwłaszcza rosnąca potęga marynarki amerykańskiej i wpływy kongresmena Adolpha J. Sabatha otworzyły przed nim drzwi do Akademii Marynarki Wojennej USA. Ożenił się z Ruth D. Masters, co skłoniło go do zmiany wyznania na episkopalizm, przynależąc tym samym do amerykańskiego Kościoła anglikańskiego.

Służba wojskowa i cywilna

Hyman Rickover rozpoczął naukę w Akademii Marynarki Wojennej w czerwcu 1918 roku, pomimo trudności w zdawaniu egzaminów wstępnych. Aby poprawić swoją edukację, poświęcał każdą wolną chwilę na naukę, unikając rozrywek, co pozwoliło mu uniknąć dyskryminacji, z jaką spotykali się inni Żydzi. Udało mu się ukończyć studia w 1922 roku, zajmując 107. miejsce wśród 540 absolwentów.

Jego pierwsza służba miała miejsce na niszczycielu „La Vallette” typu Clemson, gdzie okazał się najmłodszym oficerem maszynowni w swojej grupie. Następnie trafił na pancernik „Nevada”, a jego kariera wojskowa nabierała tempa. Rickover zajmował się tam zarówno artylerią, jak i systemami elektrycznymi. W 1925 roku został awansowany na porucznika. Po zakończeniu służby na „Nevadzie”, kontynuował edukację na studiach inżynierskich na akademii marynarki oraz uniwersytecie Columbia, zdobywając wiedzę z zakresu inżynierii elektrycznej, którą ukończył w 1929 roku.

Rickover pragnął objąć dowództwo okrętu podwodnego i zgłosił się do szkoły broni podwodnej. Po jej ukończeniu trafił na okręt S-48, jednak nigdy nie udało mu się zdobyć wymarzonego dowództwa. Życie na łodzi podwodnej uświadomiło mu, jak bardzo dowódcy okrętów podwodnych są uzależnieni od natury. Rickover nie potrafił dostosować się do atmosfery panującej wśród załogi, jednak cieszył się z naukowej podróży, w której brał udział na pokładzie S-48. W 1933 roku przeniesiono go do Filadelfii, gdzie kontrolował jakość materiałów oraz pracował nad podręcznikami w tym zakresie.

W kolejnych latach, od 1935 roku, był zastępcą oficera inżynierii na pancerniku „New Mexico”. Jego przełożony zezwolił mu na podejmowanie ważnych decyzji w dziale inżynieryjnym, co przyczyniło się do znacznych osiągnięć na tym jednostce. Zmniejszenie zużycia paliwa oraz zoptymalizowanie innych systemów na okręcie pozwoliły „New Mexico” zająć pierwsze miejsce w wewnętrznej rywalizacji inżynieryjnej amerykańskich pancerników. 1 lipca 1937 roku Rickover awansował na stopień lieutenant commander, a jego następne doświadczenie obejmowało dowodzenie trałowcem „Finch”. Prace nad poprawą stanu technicznego jednostki miały kluczowe znaczenie, zwłaszcza w kontekście trwającego konfliktu chińsko-japońskiego.

Era energii atomowej

Prace nad wykorzystaniem energii jądrowej w amerykańskiej marynarce rozpoczęły się już w 1938 roku. Po wybuchu II wojny światowej projekt Manhattan władzili badania dotyczące tego zagadnienia. W sierpniu 1944 roku utworzono komitet mający na celu rozpoznanie możliwości niewojskowego wykorzystania energii atomowej. W jego skład wszedł również Rickover, który wkrótce stał się kluczową postacią w tej dziedzinie. Po wojnie, amerykańska marynarka postanowiła skupić się na wykorzystaniu energii jądrowej dla okrętów, co zmotywowało Rickovera do dalszej pracy w Oak Ridge National Laboratory.

W 1946 roku Rickover zaczął koordynować działania dotyczące technologii nuklearnej, przygotowując ważne dokumenty i analizy dotyczące reaktorów atomowych, które miały potencjał w zastosowaniu militarnym. Dzięki swoim koneksjom w światku politycznym, zdobył znaczący wpływ, co umożliwiło mu kierowanie rozwojem atomowych okrętów podwodnych. Choć Rickover miał swoje sukcesy, nie brakowało również kontrowersji związanych z jego osobą. Jego wprowadzenie innowacji, jak okręty myśliwskie typu Los Angeles, wiązało się niekiedy z rezygnacją z bardziej nowoczesnych projektów okrętów. Rickover ostatecznie przeszedł na emeryturę w styczniu 1982 roku, kończąc tym samym swoją imponującą karierę wojskową.

Podsumowanie

Admirał Hyman George Rickover przeszedł na zasłużoną emeryturę w 1982 roku, po imponujących sześćdziesięciu trzech latach aktywnej służby. Jego kariera obejmowała ponad trzydzieści lat kierowania ambitnymi programami związanymi z rozwojem jądrowych systemów napędowych w amerykańskiej marynarce wojennej. To właśnie pod jego przewodnictwem Naval Reactors stworzyło wszystkie reaktory napędowe, które zostały wykorzystane przez amerykańską marynarkę, osiągając zawsze wysokie standardy w realizacji stawianych im zadań.

W latach 90. XX wieku, w odpowiedzi na zapytanie dotyczące wyjątkowego postępu w konstrukcji okrętów podwodnych o napędzie atomowym w Związku Radzieckim, szef jedno z biur konstrukcyjnych w Rosji zauważył: „U nas była duża konkurencja pomiędzy biurami konstrukcyjnymi, u Was zaś stalinizm” – wskazując na sposób zarządzania amerykańską flotą podwodną przez Rickovera. Mimo tego, że Naval Reactors formalnie odpowiadało jedynie za napęd, admirał Rickover zdefiniował szeroki zakres działań swojego biura. W trakcie przesłuchania przed kongresową komisją po tragedii „Threshera” opisał swoją rolę w następujący sposób:

Mój program jest unikalny wśród wszystkich służb wojskowych: znacie powiedzenie „od macicy do grobowca” (org. ang. „from womb to the tomb”)? Moja organizacja jest odpowiedzialna za tworzenie idei nowych projektów okrętów, prowadzenie badań i rozwój projektu, konstruowanie i produkcję wyposażenia umieszczanego w okrętach, za prowadzone przez okręty operacje, za selekcję oficerów na okręty i innych członków ich załóg, ich szkolenie oraz trening. Krótko mówiąc, jestem odpowiedzialny za okręt przez całe jego życie – od samego początku, do samego końca.

Admirał Elmo Zumwalt, najwyższy wojskowy zwierzchnik amerykańskiej marynarki, który nie był wielkim zwolennikiem Rickovera, w 1976 roku stwierdził: „…jednej rzeczy nikt nie może o nim powiedzieć – że kiedykolwiek zrobił bubel”. Hyman George Rickover został pochowany z najwyższymi honorami wojskowymi na Cmentarzu Narodowym w Arlington. Na jego cześć nazwano okręt podwodny typu Los Angeles USS „Hyman G. Rickover” (SSN-709).

Odznaczenia i wyróżnienia

Hyman Rickover był wybitną postacią marynarki, a jego osiągnięcia zostały docenione licznymi odznaczeniami. Oto lista wyróżnień, które zdobył podczas swojej kariery:

  • odznaka Oficera Podwodnego,
  • Medal Marynarki Wojennej za Wybitną Służbę – przyznany trzykrotnie,
  • Legia Zasługi – przyznana dwukrotnie,
  • Medal uznania Marynarki,
  • Medal uznania Armii,
  • Medal Zwycięstwa I Wojny Światowej,
  • Medal Służby w Chinach,
  • Medal Amerykańskiej Służby Obronnej,
  • Medal Kampanii Azji-Pacyfiku,
  • Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej,
  • Medal Służby Okupacyjnej Marynarki Wojennej,
  • Medal Służby Obrony Narodowej,
  • Prezydencki Medal Wolności – 1980,
  • Honorowy Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania),
  • Złoty Medal Kongresu Stanów Zjednoczonych – przyznany dwukrotnie (w latach 1958 i 1983),
  • Medal George’a Westinghouse’a – 1955,
  • Medal Newcomena – 1968,
  • Nagroda Enrica Fermiego – 1964,
  • Nagroda Washingtona – 1970.

Te osiągnięcia świadczą o ogromnym wkładzie Rickovera w rozwój marynarki i techniki wojskowej.

Przypisy

  1. The Enrico Fermi Award. Award Laureates (ang.), U.S. Department of Energy, Office of Science, science.osti.gov [dostęp 18.05.2024 r.]
  2. a b MarekM. Kozubal MarekM., Nowe fakty o „ojcu atomowej marynarki wojennej” [online], Rzeczpospolita [dostęp 16.04.2023 r.]
  3. Hyman G. Rickover. Find a Grave. [dostęp 15.02.2013 r.] (ang.).
  4. Francis Duncan: Rickover and the nuclear navy, s. 50.
  5. Norman Polmar: Cold War Submarine, s. 334.
  6. Norman Polmar: Cold War Submarines, s. 324.
  7. Norman Polmar: Cold War Submarines, s. 267–270.
  8. Norman Polmar: Cold War Submarines, s. 190–191.
  9. Norman Friedman, James L. Christley: U.S. Submarines Since 1945, s. 209–210.
  10. Memorial Tributes: National Academy of Engineering – Hyman George Rickover, s. 29.
  11. Biography: Hyman George Rickover. answers.com. [dostęp 29.04.2010 r.] (ang.).
  12. a b c d e f g h i j k l m n o p q Francis Duncan: Rickover and the nuclear navy, s. 8–17.
  13. a b c d e f Norman Polmar: Cold War Submarines, s. 49–54.
  14. Norman Polmar: Cold War Submarines, s. 308.

Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":

Feliks Gadomski (żołnierz) | Marian Kroh

Oceń: Hyman Rickover

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:23